komunikacja krok po kroku

W kilku krokach przybliżamy podstawowe zasady funkcjonowania i korzystania z warszawskiej komunikacji. Prosimy pamiętać, że zapoznanie się z opisanymi zasadami nie zwalnia pasażerów z obowiązku znajomości szczegółów przepisów taryfowych i porządkowych.

Rola ZTM

Zarząd Transportu Miejskiego jest organizatorem komunikacji miejskiej na terenie Warszawy. Wybrane linie (tzw. strefowe) wyjeżdżają również poza jej granice tworząc łącznie siatkę dogodnych połączeń na terenie aglomeracji warszawskiej.
ZTM odpowiada m.in. za opracowanie tras, rozkładów jazdy, sprzedaż biletów i ich kontrolę.

Co oferujemy

Ofertę tworzą linie tramwajowe, autobusowe, linia metra oraz szybkiej kolei miejskiej. W porozumieniu z przewoźnikami kolejowymi wybrane bilety ZTM obowiązują również w pociągach poruszających się na terenie aglomeracji warszawskiej.

Linie ZTM

Tramwaje mogą być oznaczone numerami w zakresie od 1 do 79. Numeracja od 1 do 39 obejmuje podstawowe połączenia.

Tramwaje z numerami od 40 do 49 kursują w określonych porach doby lub tygodnia (np. w godzinach szczytów komunikacyjnych).

Tramwaje z pozostałymi numerami kursują na liniach specjalnych lub zastępczych.

W przypadku awarii lub zaplanowanych prac ruch tramwajowy może zostać wstrzymany. W takim przypadku uruchamiana jest komunikacja zastępcza. Autobusy te oznaczane są literą „Z” lub literą „Z” wraz z cyfrą, np. Z-2

W tramwajach obowiązują wszystkie bilety. Tramwaje zatrzymują się na wszystkich przystankach na trasie. Wszystkie przystanki są stałe.

Autobusy linii zwykłych posiadają numery od 100 do 399, z czego numery od 300 do 399 należą do linii okresowych kursujących w określonych porach doby lub tygodnia. Autobusy te zatrzymują się na wszystkich przystankach (z nielicznymi wyjątkami).

Numeracja od 400 do 599 to autobusowe linie przyspieszone, które nie zatrzymują się na niektórych przystankach. Autobusy linii od 400 do 499 kursują w wybranych porach dnia lub tygodnia.

Oznaczenia z literą „E” oraz cyframi, np. E-4, są przyporządkowane autobusom linii ekspresowych, które umożliwiają szybkie przemieszczanie się między odległymi dzielnicami a Śródmieściem. Autobusy te zatrzymują się tylko na wybranych przystankach dlatego warto wcześniej zapoznać się z przystankami na trasie danej linii.

Autobusy linii strefowych są oznaczone numeracją od 700 do 899, z czego zakres od 800 do 899 oznacza linie okresowe. Wybrane i oznaczone przystanki na trasie tych linii to przystanki graniczne – wyznaczające granice stref biletowych.

Autobusy linii nocnych posiadają oznaczenia z literą „N” oraz cyframi, np. N11. Wybrane linie nocne są również liniami strefowymi – ich trasy przebiegają w strefie 1 oraz 2. Zasady podróżowania komunikacją nocną.

We wszystkich opisanych wyżej autobusach obowiązują takie same bilety.

Autobusy oznaczone literą "L" kursują w gminach ościennych, w zdecydowanej większości wyłącznie w strefie 2. Obsługujący je przewoźnicy emitują własne bilety, ale honorują wybrane bilety ZTM:

• 90-dniowe,
• 30-dniowe, 
• dobowe,
• 3-dniowe,
• weekendowe,
• weekendowe grupowe,
• bilet seniora,
• bilety dla dzieci z rodzin posiadających troje dzieci.
  
  oraz wszystkie uprawnienia do przejazdów ulgowych i bezpłatnych.

Zasady podróżowania liniami "L"

Okazjonalnie uruchamiane są linie specjalne autobusowe lub tramwajowe o oznaczeniach od 900 do 999 czy linie cmentarne oznaczone literą „C” oraz cyframi, np. C25.

Dwie linie metra łączą Śródmieście z Bielanami, Ursynowem, Wolą oraz Pragą-Północ z możliwością przesiadki na stacji Świętokrzyska. Metro kursuje w przybliżonych godzinach od 5 do 1. W nocy z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę kursowanie metra wydłużone jest do godz. 3.00 ze stałą częstotliwością 15 min.

W przypadku awarii lub zaplanowanych prac ruch w metrze może zostać wstrzymany. W takim przypadku uruchamiana jest komunikacja zastępcza. Autobusy lub tramwaje oznaczane są piktogramem lub literą "Z".
Zasady podróżowania metrem nieco się różnią.

Pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej oznaczone są literą "S" oraz cyfrą. W pociągach SKM pomalowanych w charakterystyczne czerwono-żółto-kremowe barwy obowiązuje pełna gama biletów ZTM oraz uprawnienia do przejazdów ulgowych i bezpłatnych.

Trasa linii SKM przebiega w dwóch strefach biletowych. W przypadku podróży poza Warszawę obowiązują bilety ważne w 1 i 2 strefie.

W pociągach SKM obowiązują tylko bilety ZTM. Nie są ważne bilety innych przewoźników kolejowych, takich jak Koleje Mazowieckie, PKP Intercity, Przewozy Regionalne itp.

Komunikacja w nocy

Linie dzienne kursują w ramowych godzinach 5 – 23. W pozostałych godzinach kursują linie nocne. Organizacja nocnej komunikacji jest nieco odmienna. Podstawowe połączenia tworzą linie łączące dzielnice z centrum, które kursują co 30 lub co 60 minut a ich trasy są skomunikowane na przystankach przy Dworcu Centralnym umożliwiając przesiadki. Autobusy odjeżdżają 15 i 45 minut po pełnej godzinie.

Autobusy linii w zakresie oznaczeń od N01 do N09 to linie obwodowe, które nie docierają do Śródmieścia Warszawy, ale są skomunikowane na wybranych przystankach z liniami podstawowymi. Z kolei zakres oznaczeń od N50 do N59 przyporządkowany jest peryferyjnym liniom uzupełniającym, kursującym w wybrane dni tygodnia. Te linie również są skomunikowane z liniami podstawowymi, dzięki czemu po przesiadce możliwe jest dotarcie do centrum.

Taryfa w autobusach linii nocnych jest taka sama jak dla linii dziennych, z uwzględnieniem przejazdu przez dwie strefy biletowe.

Strefy biletowe

Obszar aglomeracji, na którym kursują linie ZTM jest podzielony na dwie strefy taryfowe oznaczone numerami 1 i 2. Teren Warszawy to pierwsza strefa (1), która sporadycznie wykracza poza granicę miasta (do tzw. przystanku granicznego). Druga strefa (2) to pozostałe miejscowości poza Warszawą.

Szczegółowe granice stref

W strefie 1 można podróżować ze wszystkimi biletami ZTM. W strefie 2 należy się poruszać tylko z biletami przeznaczonymi dla strefy 1 i 2. Granicę stref określają oznaczone przystanki graniczne.

Najpóźniej w momencie przekraczania granicy stref, pasażer powinien posiadać ważny bilet na przejazd w określonej strefie.

Granicę stref biletowych przekraczają wybrane linie autobusowe – oznaczone numerami 7xx, 8xx i Lxx oraz linie kolei miejskiej S1, S2, S3 i S9. Granica stref biletowych obowiązuje również przy przejazdach innymi pociągami w ofercie „Wspólny bilet ZTM-KM-WKD”.

Zakup biletu

W pojazdach linii ZTM obowiązują wyłącznie bilety emitowane przez ZTM Warszawa. Bilety takie można nabyć w sieci sprzedaży obejmującej m.in. Punkty Obsługi Pasażerów, urzędy pocztowe, oznaczone punkty sprzedaży oraz automaty biletowe.

Bilety jednorazowe, czasowe i krótkookresowe są sprzedawane na nośniku w formie kartonika z paskiem magnetycznym. Bilety długookresowe są kodowane na warszawskiej karcie miejskiej, zawierającej imię, nazwisko oraz zdjęcie pasażera.

Więcej o biletach.

Na przystanku

Przystanki ZTM są oznaczone znakami drogowymi z piktogramem autobusu lub tramwaju. Znak ten może być umieszczony na słupku lub na wiacie (zadaszeniu).

Na każdym przystanku umieszczona jest nazwa. Kilka przystanków w jednym rejonie i o tej samej nazwie tworzy grupę a poszczególne z nich są odróżniane dwucyfrowym numerem znajdującym się za nazwą.

Na przystanku znajdują się również oznaczenia zatrzymujących się linii. Część przystanków dla wybranych linii autobusowych funkcjonuje jako tzw. przystanki na żądanie. W oznaczeniach linii umieszczony jest tekst „na żądanie” a otok numeru jest zielony (dla linii dziennych).

Aby autobus danej linii zatrzymał się na przystanku „na żądanie” należy odpowiednio wcześnie dać znak kierowcy przez wyraźne podniesienie ręki.

Na przystanku znajdują się także rozkłady jazdy zawierające godziny odjazdów oraz wykaz przystanków na trasie. Tymczasowe rozkłady jazdy, związane np. ze objazdami, są na żółtym papierze.

Przed wejściem do pojazdu

Pojazdy na zewnątrz posiadają oznaczenie linii umieszczone z przodu, z tyłu oraz z boku pojazdu. Na pojazdach z wyświetlaczami elektronicznymi z przodu pojazdu obok oznaczenia linii umieszczony jest kraniec, w kierunku którego pojazd zmierza. Na wyświetlaczach sygnalizowana jest również zmiana trasy danej linii lub kurs na trasie skróconej.

Z boku pojazdu na tablicy prezentowane są, oprócz oznaczenia linii, główne ulice, którymi kursuje pojazd danej linii.

Dla linii, które czasowo kursują na trasie zmienionej, oznaczenie linii oraz zmieniona trasa są wyróżniane kolorem żółtym. Dodatkowa informacja o zmianach znajduje się także na arkuszach podwieszonych do tablic.

Po zatrzymaniu się pojazdu na przystanku, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, pasażer powinien otworzyć samodzielnie drzwi przyciskiem znajdującym się obok lub na drzwiach.

Otwieranie drzwi przez pasażerów funkcjonuje również w okresie letnim w pojazdach wyposażonych w klimatyzację.

Wsiadanie może się odbywać wszystkimi drzwiami. Pierwszeństwo przed wsiadającymi mają osoby opuszczające pojazd a po usłyszeniu sygnału wsiadanie jest zabronione.

W pojeździe

Przy każdych drzwiach w autobusach, tramwajach i w szybkiej kolei miejskiej zamontowany jest kasownik. Bilet, który nie został uprzednio skasowany, czyli każdy bilet jednorazowy oraz nie wykorzystywany wcześniej bilet okresowy lub czasowy, należy skasować bezzwłocznie po wejściu do pojazdu.

Bilety tzw. kartonikowe kasuje się przez włożenie do oznaczonego otworu kasownika. Aby bilet został skasowany należy go delikatnie popchnąć i puścić. Skasowanie biletu jest potwierdzone sygnałem dźwiękowym i zaświeceniem zielonej lampki na kasowniku.

Bilety na kartach zbliżeniowych aktywuje się przez zbliżenie do oznaczonego pola kasownika. Kasownik poprawność skasowania również potwierdza sygnałem dźwiękowym oraz zaświeceniem zielonej lampki.

Informacje o kasowaniu biletów

Dla osób, które nie zdążyły zakupić biletu przed wejściem do pojazdu istnieje możliwość nabycia biletu w automacie biletowym. Urządzenia znajdują się w większości autobusów i tramwajów oraz we wszystkich pociągach Szybkiej Kolei Miejskiej. O umiejscowieniu automatu biletowego w pojeździe informują specjalne piktogramy umieszczone przy wejściu. Oprócz automatów, bilety można zakupić też za pomocą aplikacji na urządzenia mobilne.

W każdym pojeździe znajdują się informacje o numerze linii, trasie i przystankach. Są one umieszczane po prawej stronie w formie statycznej tablicy. Część tramwajów prezentuje te informacje na wyświetlaczu.

W nowszych pojazdach zamontowane są również wyświetlacze elektroniczne, które prezentują numer linii, trasę oraz informacje o bieżącym i kolejnym przystanku.

Informacja o przystankach w niektórych tramwajach i autobusach jest również podawana w formie głosowych komunikatów.

Informacja wewnątrz pojazdu wyróżnia przystanki „na żądanie”. Pasażer chcąc wysiąść na takim przystanku powinien zasygnalizować swój zamiar naciśnięciem przycisku oznaczonego „Stop” lub „na żądanie”.

W metrze

Wejścia na stacje metra oznaczone są piktogramem oraz nazwą stacji. Przed zejściem na peron znajdują się bramki biletowe. Bramki podobnie jak kasowniki posiadają oznaczone miejsce do zbliżania kart oraz otwór do kasowania biletów. Wejście na peron jest możliwe tylko z ważnym biletem. Bilety nieskasowane należy skasować przed wejściem. Bilety skasowane służą do otwarcia bramek – należy z nimi postąpić analogicznie jak z biletami nieskasowanymi.

Przy windach zamontowane są kasowniki – zbliżone do tych zainstalowanych w autobusach i tramwajach. Windy umożliwiają dostęp na perony metra osobom z trudnościami w poruszaniu się lub dla osób z większym bagażem.

Na peronie kierunki kursowania pociągów oznaczone są dużymi tablicami. Kierunki te znajdują się również na czole pociągów.

Wewnątrz wagonów, nad każdymi drzwiami umieszczony jest schemat linii z zaznaczonymi poszczególnymi stacjami. Nazwy kolejnych stacji są zapowiadane przez informację głosową, a w części pojazdów prezentowane również na wyświetlaczach elektronicznych.

Przy wychodzeniu ze stacji przez bramki biletowe nie ma konieczności kasowania biletów – bramki otwierają się swobodnie.

Z bagażem lub zwierzęciem

W pojazdach linii ZTM jest możliwość bezpłatnego przewozu bagażu i zwierząt. Należy przy tym zadbać o to, aby bagaż nie utrudniał innym pasażerom przejścia, nie narażał ich na zabrudzenie oraz nie zagrażał ich bezpieczeństwu. Bagażu i zwierząt nie należy przewozić na miejscach do siedzenia.

Mniejsze zwierzęta powinny być przewożone w koszach, klatkach lub skrzynkach. Psy powinny mieć założony kaganiec i być trzymane na smyczy.